Α΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
1. "Ἐκσυγχρονισμός" στήν οἰκογένεια
Ἀπό τήν ἀνεξαρτησία στήν ἀπομόνωση
Εἰσηγήτρια: κ. Καλλιόπη Γαλίτη-Κυρβασίλη,
Διδάκτωρ Εἰδικῆς Ἀγωγῆς καί Ψυχολογίας Παν/μίου Ἀθηνῶν
Διδάκτωρ Εἰδικῆς Ἀγωγῆς καί Ψυχολογίας Παν/μίου Ἀθηνῶν
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ
Εἶναι κοινῶς ἀποδεκτό πώς ἡ ἀποδυνάμωση τῆς οἰκογένειας ἔχει συμβάλει ἄμεσα στήν ἔξαρση ψυχικῶν φαινομένων στήν ἐποχή μας, ὅπως ἡ αἴσθηση τῆς μοναξιᾶς, τό ἄγχος, ἡ κατάθλιψη. Οἱ ἀλλαγές στίς δομές τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένει-ας, κατά τό διάστημα τῶν τελευταίων δεκαετιῶν, ἐπέδρασαν καταλυτικά στή λειτουργία τῶν μελῶν της. Ἡ ἐμβάθυνση στήν ποιότητα τῶν ἐνδοοικογενειακῶν σχέσεων ἀποτελεῖ ἀπαραίτητη προϋπόθεση στή μελέτη καί διαχείριση τοῦ φαινομένου τῆς μοναξιᾶς.
1. Πολιτισμικές ἀλλαγές τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας.
Μέσα σέ μιά εἰκοσαετία ἡ ἑλληνική οἰκογένεια πέρασε ἀπό τρεῖς διαδοχικές φάσεις. Στήν πρώτη φάση, πού ἡ οἰκογένεια ἦταν ὡς ἐπί τό πλεῖστον, ὑπῆρχε ἕνας σαφής καί κοινός στόχος: ἡ ἐπιβίωση. Ἡ συλλογική προσπάθεια ἐξασφάλιζε τήν ἐπιβίωση τόσο τῆς οἰκογένειας ὅσο καί τῆς κοινότητας. Στή δεύτερη φάση, ἡ οἰκογένεια ἀπό παραγωγική μονάδα γίνεται καταναλωτική. Ὁ σκοπός τῆς οἰκο-γένειας εἶναι καθαρά παιδοκεντρικός, ὅπου τό βάρος πέφτει στά μελλοντικά ἐπιτεύγματα τοῦ παιδιοῦ. Στήν τρίτη φάση δέν ὑπάρχει σαφής σκοπός γιά τή δημιουργία τῆς οἰκογένειας οὔτε ξεκάθαροι ρόλοι. Τά νέα ζευγάρια ἀντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες στό νά συνεργαστοῦν καί να βροῦν μιά κοινή πορεία μέ νόημα πού θά τούς βοηθήσει νά αὐτοδεσμευτοῦν στό γάμο.
Μέσα σέ μιά εἰκοσαετία ἡ ἑλληνική οἰκογένεια πέρασε ἀπό τρεῖς διαδοχικές φάσεις. Στήν πρώτη φάση, πού ἡ οἰκογένεια ἦταν ὡς ἐπί τό πλεῖστον, ὑπῆρχε ἕνας σαφής καί κοινός στόχος: ἡ ἐπιβίωση. Ἡ συλλογική προσπάθεια ἐξασφάλιζε τήν ἐπιβίωση τόσο τῆς οἰκογένειας ὅσο καί τῆς κοινότητας. Στή δεύτερη φάση, ἡ οἰκογένεια ἀπό παραγωγική μονάδα γίνεται καταναλωτική. Ὁ σκοπός τῆς οἰκο-γένειας εἶναι καθαρά παιδοκεντρικός, ὅπου τό βάρος πέφτει στά μελλοντικά ἐπιτεύγματα τοῦ παιδιοῦ. Στήν τρίτη φάση δέν ὑπάρχει σαφής σκοπός γιά τή δημιουργία τῆς οἰκογένειας οὔτε ξεκάθαροι ρόλοι. Τά νέα ζευγάρια ἀντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες στό νά συνεργαστοῦν καί να βροῦν μιά κοινή πορεία μέ νόημα πού θά τούς βοηθήσει νά αὐτοδεσμευτοῦν στό γάμο.
2. Ἐπιπτώσεις τῶν πολιτισμικῶν ἀλλαγῶν. Ἡ μοναξιά τῶν σημερινῶν παιδιῶν.
Εἶναι ἀποδεδειγμένο ὅτι ὑπάρχει ἄμεση συνάφεια ἀνάμεσα στή διαθεσιμότητα τῶν γονέων, στήν ποιότητα τῆς σχέσης καί στή μοναξιά πού θά νιώσει τό παιδί στή μετέπειτα ζωή του. Οἱ γονεῖς πού δέν ἱκανοποιοῦν τίς ἀνάγκες τῶν παιδιῶν τους γιά ἀποδοχή καί συναισθηματική ζεστασιά, ὁδηγοῦν τό παιδί στή βίωση συναισθημάτων ἀπόρριψης καί στήν ἀντίληψη ὅτι δέν τό ἀγαποῦν. Οἱ σημερινές μορφές τῆς σύγχρονης οἰκογένειας δείχνουν ὅτι οἱ ἐξελίξεις στόν οἰκογενειακό χάρτη εἶναι ταχύτατες καί ἔχουμε πλέον νά κάνουμε μέ μιά νέα πραγματικότητα. Ὡς γονεῖς καί ὡς ἐκπαιδευτικοί καλούμαστε νά βροῦμε λειτουργικούς τρόπους σχέσης μέ τά παιδιά μας, ὥστε νά μπορέσουμε νά ἀξιοποιήσουμε τή σημερινή κρίση τῆς οἰκογένειας θετικά.
Εἶναι ἀποδεδειγμένο ὅτι ὑπάρχει ἄμεση συνάφεια ἀνάμεσα στή διαθεσιμότητα τῶν γονέων, στήν ποιότητα τῆς σχέσης καί στή μοναξιά πού θά νιώσει τό παιδί στή μετέπειτα ζωή του. Οἱ γονεῖς πού δέν ἱκανοποιοῦν τίς ἀνάγκες τῶν παιδιῶν τους γιά ἀποδοχή καί συναισθηματική ζεστασιά, ὁδηγοῦν τό παιδί στή βίωση συναισθημάτων ἀπόρριψης καί στήν ἀντίληψη ὅτι δέν τό ἀγαποῦν. Οἱ σημερινές μορφές τῆς σύγχρονης οἰκογένειας δείχνουν ὅτι οἱ ἐξελίξεις στόν οἰκογενειακό χάρτη εἶναι ταχύτατες καί ἔχουμε πλέον νά κάνουμε μέ μιά νέα πραγματικότητα. Ὡς γονεῖς καί ὡς ἐκπαιδευτικοί καλούμαστε νά βροῦμε λειτουργικούς τρόπους σχέσης μέ τά παιδιά μας, ὥστε νά μπορέσουμε νά ἀξιοποιήσουμε τή σημερινή κρίση τῆς οἰκογένειας θετικά.
3. Ψυχολογική ἀντιμετώπιση τῆς μοναξιᾶς. Ἡ εὐεργετική μοναξιά.
Σύμφωνα μέ τούς εἰδικούς, ὑπάρχουν τρία εἴδη μοναξιᾶς: ἡ κυριολεκτική μοναξιά, ἡ ἐπώδυνη μοναξιά καί ἡ εὐεργετική μοναξιά. Ἡ εὐεργετική μοναξιά ἀναφέρεται στήν ἱκανότητα τοῦ ἀνθρώπου νά μή φοβᾶται νά μένει μόνος, ὥστε νά μπορεῖ νά ἔρθει σέ οὐσιαστική σχέση μέ τόν ἑαυτό του, μέ τόν ἄλλο καί μέ τόν Θεό. Εἶναι δεῖγμα συναισθηματικῆς ὡριμότητας καί ἀποτελεῖ μιά ὑπαρξιακή ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου, παραγνωρισμένη στούς σύγχρονους ρυθμούς τῆς ἀστικῆς ζωῆς.
Σύμφωνα μέ τούς εἰδικούς, ὑπάρχουν τρία εἴδη μοναξιᾶς: ἡ κυριολεκτική μοναξιά, ἡ ἐπώδυνη μοναξιά καί ἡ εὐεργετική μοναξιά. Ἡ εὐεργετική μοναξιά ἀναφέρεται στήν ἱκανότητα τοῦ ἀνθρώπου νά μή φοβᾶται νά μένει μόνος, ὥστε νά μπορεῖ νά ἔρθει σέ οὐσιαστική σχέση μέ τόν ἑαυτό του, μέ τόν ἄλλο καί μέ τόν Θεό. Εἶναι δεῖγμα συναισθηματικῆς ὡριμότητας καί ἀποτελεῖ μιά ὑπαρξιακή ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου, παραγνωρισμένη στούς σύγχρονους ρυθμούς τῆς ἀστικῆς ζωῆς.
4. Πνευματική ἀντιμετώπιση τῆς μοναξιᾶς.
Ἡ αὐτονόμηση καί ἡ ἀποστασία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό ἔχει ὡς συνέπεια τή θλίψη, τόν φόβο, τό ἄγχος καί πάνω ἀπ’ ὅλα τή μοναξιά. Ἡ πρόκληση γιά τόν σημερινό ἄνθρωπο εἶναι τό πῶς θά εἰσέλθει στό μυστήριο τῆς μοναξιᾶς καί θά ἀνακαλύψει τό νόημά της. Ἡ ἄσκηση καί ἡ ὑπομονή στίς δυσκολίες τῆς ζωῆς, μαζί μέ τή διακονία πρός τόν ἄλλο, πού μᾶς βγάζει ἀπό τό ἐγώ μας, ἀποτελοῦν τό καλύτερο φάρμακο κατά τῆς μοναξιᾶς. Ἡ μεταμοντέρνα ἐποχή, μέ τίς "ἐκσυγχρονιστικές" τάσεις καί τήν ἀμφισβήτηση τῶν πάντων, μπορεῖ νά ἀποτελέσει μιά μοναδική εὐκαιρία γιά τήν ἀνάδειξη τῆς αὐθεντικότητας καί τῆς Ἀλήθειας.
Ἡ αὐτονόμηση καί ἡ ἀποστασία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό ἔχει ὡς συνέπεια τή θλίψη, τόν φόβο, τό ἄγχος καί πάνω ἀπ’ ὅλα τή μοναξιά. Ἡ πρόκληση γιά τόν σημερινό ἄνθρωπο εἶναι τό πῶς θά εἰσέλθει στό μυστήριο τῆς μοναξιᾶς καί θά ἀνακαλύψει τό νόημά της. Ἡ ἄσκηση καί ἡ ὑπομονή στίς δυσκολίες τῆς ζωῆς, μαζί μέ τή διακονία πρός τόν ἄλλο, πού μᾶς βγάζει ἀπό τό ἐγώ μας, ἀποτελοῦν τό καλύτερο φάρμακο κατά τῆς μοναξιᾶς. Ἡ μεταμοντέρνα ἐποχή, μέ τίς "ἐκσυγχρονιστικές" τάσεις καί τήν ἀμφισβήτηση τῶν πάντων, μπορεῖ νά ἀποτελέσει μιά μοναδική εὐκαιρία γιά τήν ἀνάδειξη τῆς αὐθεντικότητας καί τῆς Ἀλήθειας.
Πέλη Γαλίτη-Κυρβασίλη
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Γεννήθηκε στήν Ἀθήνα καί σπούδασε στή Φιλοσοφική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν στό Τμῆμα Γερμανικῶν Σπουδῶν.
Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στά Παιδαγωγικά στίς Ἠνωμένες Πολιτείες, στό Πανεπιστήμιο τοῦ Missouri - Saint Louis, ὅπου ἔλαβε τό Δίπλωμα Master μέ ἐξειδίκευση στή Σχολική Συμβουλευτική.
Περαιτέρω ἐξειδικεύτηκε στή Συμβουλευτική γάμου καί οἰκογένειας καθώς καί στή Συστηματική Προσέγγιση ὡς μέθοδο Οἰκογενειακῆς Θεραπείας, τόσο στίς Η.Π.Α. ὅσο καί στήν Ἑλλάδα.
Κατά τή μακρόχρονη παραμονή της στίς Η.Π.Α. ἔργάστηκε ὡς σύμβουλος (school counselor) σέ σχολεῖο καί σέ κολέγιο, θεραπεύτρια σέ κέντρο ἀποτοξίνωσης καί ἐθελόντρια σύμβουλος στό Νοσοκομεῖο Παίδων τοῦ Πανεπιστημίου Harvard τῆς Βοστώνης.
Εἶναι Διδάκτωρ τοῦ Τμήματος Εἰδικῆς Ἀγωγῆς καί Ψυχολογίας τοῦ Π.Τ.Δ.Ε. τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.
Δίδαξε Συμβουλευτική στό μεταπτυχιακό πρόγραμμα τοῦ Παιδαγωγικοῦ Τμήματος Δημοτικῆς Ἐκπαίδευσης τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.
Ἀπό τό 1999 ὑπηρετεῖ στή Δευτεροβάθμια Ἐκπαίδευση.
Ἐργάζεται ὡς σύμβουλος ἐκπαιδευτικῶν, γονέων καί μαθητῶν (ψυχοπαιδαγωγός) στόν Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας πού καλύπτει τά σχολεῖα τῆς Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης τῆς Β΄ Περιφέρειας Ἀθηνῶν.
Εἶναι μέλος τῆς Ἀμερικανικῆς Συμβουλευτικῆς Ἐταιρείας.
Εἶναι ἔγγαμος καί μητέρα τεσσάρων παιδιῶν.
Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στά Παιδαγωγικά στίς Ἠνωμένες Πολιτείες, στό Πανεπιστήμιο τοῦ Missouri - Saint Louis, ὅπου ἔλαβε τό Δίπλωμα Master μέ ἐξειδίκευση στή Σχολική Συμβουλευτική.
Περαιτέρω ἐξειδικεύτηκε στή Συμβουλευτική γάμου καί οἰκογένειας καθώς καί στή Συστηματική Προσέγγιση ὡς μέθοδο Οἰκογενειακῆς Θεραπείας, τόσο στίς Η.Π.Α. ὅσο καί στήν Ἑλλάδα.
Κατά τή μακρόχρονη παραμονή της στίς Η.Π.Α. ἔργάστηκε ὡς σύμβουλος (school counselor) σέ σχολεῖο καί σέ κολέγιο, θεραπεύτρια σέ κέντρο ἀποτοξίνωσης καί ἐθελόντρια σύμβουλος στό Νοσοκομεῖο Παίδων τοῦ Πανεπιστημίου Harvard τῆς Βοστώνης.
Εἶναι Διδάκτωρ τοῦ Τμήματος Εἰδικῆς Ἀγωγῆς καί Ψυχολογίας τοῦ Π.Τ.Δ.Ε. τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.
Δίδαξε Συμβουλευτική στό μεταπτυχιακό πρόγραμμα τοῦ Παιδαγωγικοῦ Τμήματος Δημοτικῆς Ἐκπαίδευσης τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.
Ἀπό τό 1999 ὑπηρετεῖ στή Δευτεροβάθμια Ἐκπαίδευση.
Ἐργάζεται ὡς σύμβουλος ἐκπαιδευτικῶν, γονέων καί μαθητῶν (ψυχοπαιδαγωγός) στόν Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας πού καλύπτει τά σχολεῖα τῆς Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης τῆς Β΄ Περιφέρειας Ἀθηνῶν.
Εἶναι μέλος τῆς Ἀμερικανικῆς Συμβουλευτικῆς Ἐταιρείας.
Εἶναι ἔγγαμος καί μητέρα τεσσάρων παιδιῶν.
2. Κοινωνική ἀπομόνωση
Εἰσηγητής: Βάιος Ἀχ. Νταφούλης,
Παιδοψυχίατρος, Διδάκτωρ Α.Π.Θ.,
Ἐπιμελητής Β΄ Ἱπποκρατείου Γενικοῦ Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης
Παιδοψυχίατρος, Διδάκτωρ Α.Π.Θ.,
Ἐπιμελητής Β΄ Ἱπποκρατείου Γενικοῦ Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ
Στήν πολυπολιτισμική καθημερινότητα τῆς ἐποχῆς μας, τά ψυχοκοινωνικά προβλήματα ἔχουν ἐπιδεινωθεῖ. Τέτοια προβλήματα εἶναι:● Ἀρνητικά γεγονότα ζωῆς
● Προβλήματα ὑγείας, χωρισμοῦ, παραμέλησης στήν οἰκογένεια
● Χαμηλή κοινωνική ὑποστήριξη
● Ἐκπαιδευτικά-ἐργασιακά προβλήματα
● Οἰκονομικά προβλήματα
● Ψυχική νόσος γονέων
Στήν ὁμαλή ψυχοκοινωνική ἐξέλιξη τοῦ παιδιοῦ, μεγίστη εἶναι ἡ σημασία τῆς σχολικῆς ἡλικίας γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ αἰσθήματος φιλοπονίας τοῦ παιδιοῦ, ὥστε νά ἐπιτευχθεῖ ἡ ἐγκατάσταση τῆς ταυτότητας στήν ἐφηβεία καί ἡ ἐπακόλουθη ἀνάπτυξη στενῶν κοινωνικῶν σχέσεων στή νεαρή ἐνήλικη ζωή. Οἱ ἔφηβοι συχνά παραπονοῦνται πώς νιώθουν μόνοι, οἱ σχέσεις τους στήν οἰκογένεια εἶναι προβληματικές, πώς θά ἤθελαν περισσότερους φίλους, πώς δέν ἔχουν οὐσιαστικές σχέσεις μέ τούς φίλους τους καί ἀντιμετωπίζουν συχνά προβλήματα στίς σχέσεις μέ τό ἄλλο φύλο. Ὀργανώνονται συχνά σέ ὁμάδες (emo-trendy), κάποιες φορές ἀλληλοσυγκρούονται καί ἀπορρίπτουν τόν κόσμο τῶν ἐνηλίκων ὡς συμβιβασμένο καί χαρακτηριζόμενο ἀπό φαρισαϊκή ὑποκρισία.
Παράγοντες πού εὐνοοῦν ἤ ἐπηρεάζουν τήν κοινωνική ἀπομόνωση εἶναι:
● Ὁ σύγχρονος τρόπος ζωῆς στά μεγάλα ἀστικά κέντρα
● Τά πρότυπα ταύτισης
● Οἱ εἰκόνες τῶν Μ.Μ.Ε.
● Ἡ ἠθική ἐπιτρεπτικότητα, ἡ ὁποία ἰσοπεδώνει ἀρχές, ἀξίες καί ἰδανικά καί ἡ ὁποία ἀφορᾶ τόσο τόν κόσμο τῶν ἐνηλίκων, ὅσο καί τόν κόσμο τῶν ἐφήβων
● Οἱ ψυχικές νόσοι, μέ κυρίαρχη τήν κατάθλιψη, μείζονα ψυχική νόσο τοῦ 20ου ἀλλά καί τοῦ 21ου αἰώνα, ἀπό τήν ὁποία πάσχει τό 10% τῶν ἐνηλίκων καί τό 5% τῶν ἐφήβων
● Ἡ κρίση στήν οἰκογένεια, ὅπως αὐτή ἐκφράζεται κυρίως μέ τή συναισθηματική ἀπομάκρυνση τῶν γονέων μεταξύ τους, ἀλλά καί μέ τά παιδιά τους. Ἀξιοσημείωτο εἶναι πώς τά διαζύγια ἀποτελοῦν συχνά τή μεγαλύτερη διαμορφωτική ἐμπειρία ζωῆς γιά τά νέα παιδιά (σύμφωνα μέ τίς παροῦσες στατιστικές προβλέψεις, στά μεγάλα ἀστικά κέντρα 60% τῶν νέων πού θά παντρευτοῦν τό 2010 θά χωρίσουν κάποια στιγμή στή ζωή τους)
Θεραπευτικά μέτρα γιά τήν πρόληψη ἤ τήν ἄρση τῆς κοινωνικῆς ἀπομόνωσης δύναται νά ἀποτελέσουν:
● Ἡ ἐνίσχυση τῆς οἰκογενειακῆς συνοχῆς μέ τήν ἐνδυνάμωση τῶν οἰκογενειακῶν δεσμῶν τῆς ἀγάπης καί ἀλληλοπεριχώρησης τῶν μελῶν της
● Ἡ συνεργασία τῶν γονέων μέ τούς ἐκπαιδευτικούς γιά τήν ἔγκαιρη διάγνωση καί ἀξιολόγηση δυσκολιῶν στή ψυχοσυναισθηματική ἀνάπτυξη καί συμπεριφορά τῶν παιδιῶν καί τήν ἀνάπτυξη αἰσθήματος ἀσφάλειας καί σταθερότητας στό οἰκογενειακό-σχολικό περιβάλλον
● Ἡ ἐνστάλαξη ἐλπίδας ἀπό τούς γονεῖς-ἐκπαιδευτικούς στούς νέους, μιᾶς καί τό αἴσθημα τῆς ἔλλειψης ἐλπίδας χαρακτηρίζει τήν κατάθλιψη καί τήν ἀπομόνωση τῶν ἐφή-βων
● Ἡ ἐπάρκεια τῶν γονέων-ἐκπαιδευτικῶν σέ κοινωνικές δεξιότητες ὡς πρότυπα τοῦ κοινωνικοῦ σχετίζεσθαι (νά εἶναι ὑποστηρικτικοί στούς νέους, νά τούς προσφέρουν ἐναλλακτικές λύσεις, νά τούς προτρέπουν στό νά θέτουν στόχους, νά καλλιεργοῦν ρεαλιστικές προσδοκίες, νά αἰσιοδοξοῦν).
● Ἡ διευκόλυνση τῆς καθημερινῆς ἐπικοινωνίας μέ τά παιδιά-ἐφήβους (νά ἀφιερώνουμε περισσότερο χρόνο, νά ἀκοῦμε καί νά μᾶς ἀκοῦνε, νά ἐπιβραβεύεται ἡ πρόθεση γιά ἐπικοινωνία, νά εἶναι ἀποδεκτή ἡ ἀνάγκη τους γιά τίς παρέες τῶν συνομηλίκων, νά εἴμαστε οἱ ἐνήλικες πιό συνεπεῖς καί σαφεῖς στίς προσδοκίες τους, νά ἀποφεύγονται οἱ χαρακτηρισμοί τόσο ἀπό τούς ἐνήλικες, ὅσο καί ἀπό τά παιδιά)
● Ἡ βιωματική ἐμπειρία τοῦ τριπτύχου Πίστις-Ἐλπίς-Ἀγάπη ἀπό τούς μεγαλυτέρους καί ἡ προσφορά του ὡς πρότυπο ταύτισης γιά τούς νεοτέρους, γεγονός πού ἄν ἀποτελέσει τήν πραγματικότητα τῆς καθημερινότητάς μας, συμπεριλαμβάνει καί προλαμβάνει ὅλα τά ἀνωτέρω.
Βάιος Ἀχ. Νταφούλης
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Γεννήθηκε στή Λάρισα τό 1968.
Εἶναι ἀπόφοιτος τῆς Σχολῆς Ἀναβρύτων, πτυχιοῦχος τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Ἀπέκτησε τόν τίτλο τῆς εἰδικότητας τῆς Παιδοψυχιατρικῆς στή Θεσσαλονίκη, ὅπου ὑπηρέτησε στή Β΄ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ὑπηρέτησε ὡς Παιδοψυχίατρος στό Κέντρο Περιθάλψεως Παίδων ≪Ὁ Ἅγιος Δημήτριος≫ καί ὡς Ἐπιστημονικός Συνεργάτης στό Ἐθνικό Ἵδρυμα Κωφῶν. Διετέλεσε Ἐπιστημονικά Ὑπεύθυνος λειτουργίας τοῦ Ἰατροπαιδαγωγικοῦ Κέντρου Βορείου Ἑλλάδος καί τῆς Κινητῆς Μονάδας Ψυχικῆς Ὑγείας τοῦ Ψυχιατρικοῦ Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Συμμετεῖχε σέ διεθνῆ καί ἐθνικά ἐρευνητικά προγράμματα. Ἔχει ἐκπονήσει δημοσιεύσεις σέ ἑλληνικά καί διεθνῆ περιοδικά, ἀνακοινώσεις σέ πανελλήνια, εὐρωπαϊκά καί παγκόσμια συνέδρια, ὁμιλίες σέ Ἱερές Μητροπόλεις, φορεῖς τῆς Τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης καί σέ Σχολές Γονέων. Ἔχει μεταφράσει βιβλία καί διεθνεῖς κλίμακες ἀξιολόγησης ψυχομετρικῶν ἐργαλείων γιά γονεῖς καί ἐκπαιδευτικούς. Ἐκπόνησε διδακτορική διατριβή γιά τίς διαταραχές τῆς διάθεσης σέ παιδιά μέ ἐπιληψία.
Εἶναι ἔγγαμος καί πατέρας τεσσάρων παιδιῶν.
Εἶναι ἀπόφοιτος τῆς Σχολῆς Ἀναβρύτων, πτυχιοῦχος τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Ἀπέκτησε τόν τίτλο τῆς εἰδικότητας τῆς Παιδοψυχιατρικῆς στή Θεσσαλονίκη, ὅπου ὑπηρέτησε στή Β΄ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ὑπηρέτησε ὡς Παιδοψυχίατρος στό Κέντρο Περιθάλψεως Παίδων ≪Ὁ Ἅγιος Δημήτριος≫ καί ὡς Ἐπιστημονικός Συνεργάτης στό Ἐθνικό Ἵδρυμα Κωφῶν. Διετέλεσε Ἐπιστημονικά Ὑπεύθυνος λειτουργίας τοῦ Ἰατροπαιδαγωγικοῦ Κέντρου Βορείου Ἑλλάδος καί τῆς Κινητῆς Μονάδας Ψυχικῆς Ὑγείας τοῦ Ψυχιατρικοῦ Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Συμμετεῖχε σέ διεθνῆ καί ἐθνικά ἐρευνητικά προγράμματα. Ἔχει ἐκπονήσει δημοσιεύσεις σέ ἑλληνικά καί διεθνῆ περιοδικά, ἀνακοινώσεις σέ πανελλήνια, εὐρωπαϊκά καί παγκόσμια συνέδρια, ὁμιλίες σέ Ἱερές Μητροπόλεις, φορεῖς τῆς Τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης καί σέ Σχολές Γονέων. Ἔχει μεταφράσει βιβλία καί διεθνεῖς κλίμακες ἀξιολόγησης ψυχομετρικῶν ἐργαλείων γιά γονεῖς καί ἐκπαιδευτικούς. Ἐκπόνησε διδακτορική διατριβή γιά τίς διαταραχές τῆς διάθεσης σέ παιδιά μέ ἐπιληψία.
Εἶναι ἔγγαμος καί πατέρας τεσσάρων παιδιῶν.
Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
3. Θρησκευτική ἀποξένωση
Εἰσηγήτρια: κ. Ἀθηνᾶ Χριστοδούλου-Ἀδαμοπούλου,
φιλόλογος
φιλόλογος
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ
Εἰσαγωγή: Σύνδεση τοῦ θέματος τῆς εἰσηγήσεως μέ τό γενικό θέμα. Ἡ ἀποξέ-νωση ἀπό τόν Θεό βασική αἰτία τῆς μοναξιᾶς ὡς παρέκκλιση ἀπό τόν σκοπό τῆς ζωῆς.
Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: Οἱ πρωτόπλαστοι. Ὁ ἄσωτος υἱός.
Ἡ ἐνδοκοσμική θεώρηση τῆς ζωῆς χωρίς Θεό. Ἡ ἀθεΐα ἄλλοτε καί τώρα.
Ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ σύγχρονου Ἕλληνα ἀπό τόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία:
Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα: Οἱ πρωτόπλαστοι. Ὁ ἄσωτος υἱός.
Ἡ ἐνδοκοσμική θεώρηση τῆς ζωῆς χωρίς Θεό. Ἡ ἀθεΐα ἄλλοτε καί τώρα.
Ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ σύγχρονου Ἕλληνα ἀπό τόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία:
Διερεύνηση τῶν αἰτίων.
Ἐπιπτώσεις στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν καί στήν ἐκπαίδευση.
Ἀποφάσεις πού προβληματίζουν (γιά τά Θρησκευτικά, τήν Ἐξομολόγηση).
Ἄλλα συμπτώματα: σχολικά βιβλία, προσευχή, ἐκκλησιασμός.
Ἀποκατάσταση κοινωνίας μέ τόν Θεό στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.
Τί θά ἔλεγε ὁ Χριστός στά σημερινά παιδιά.
Ἐπιπτώσεις στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν καί στήν ἐκπαίδευση.
Ἀποφάσεις πού προβληματίζουν (γιά τά Θρησκευτικά, τήν Ἐξομολόγηση).
Ἄλλα συμπτώματα: σχολικά βιβλία, προσευχή, ἐκκλησιασμός.
Ἀποκατάσταση κοινωνίας μέ τόν Θεό στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.
Τί θά ἔλεγε ὁ Χριστός στά σημερινά παιδιά.
4. Καινούργιο βλέμμα στό παρόν γιά τό μέλλον
Εἰσηγητής: Φώτιος Β. Κυρβασίλης,
Λέκτορας Παιδιατρικῆς Πνευμονολογίας Α.Π.Θ.
Λέκτορας Παιδιατρικῆς Πνευμονολογίας Α.Π.Θ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ
Ἡ μοναξιά δέν εἶναι ἁπλῶς ἡ ἀδυναμία ἐπαφῆς καί ἐπικοινωνίας, ἡ ἀνικανότητα νά ὑπάρξει δεσμός μέ τούς συνανθρώπους, ἀλλά εἶναι τό βαθύ βίωμα τῆς αἴσθησης ὅτι ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται ἐγκαταλελειμμένος, ἀβοήθητος, ἀποστερημένος τῆς ἀγάπης καί κυρίως ἀδύναμος ἀνεύρεσης διεξόδου ἀπό τήν κατάσταση αὐτή. Ὁ σύγχρονος πολιτισμός καί οἱ δομές τῆς σημερινῆς κοινωνίας, οἱ ἀνούσιοι καί οἱ χαμηλῆς ποιότητας τρόποι ἐπικοινωνίας ὁδήγησαν στήν κοινωνική ἀλλοτρίωση, τήν πολιτική ἀποξένωση, ἀλλά καί τήν ἀτομική ἀπομόνωση. Μόνος καί ἀνασφαλής, ἀνήσυχος καί ἀκατάστατος ὁ σημερινός νέος, προσπαθεῖ νά ἁπλώσει γέφυρες, νά ὑψώσει σημαία, νά φωνάξει. Σέ ἕνα κόσμο πού ἔχει καταφέρει νά σφραγίσει τίς θύρες διεξόδου ὁ νέος καταλήγει νά βουτήξει στόν κόσμο τῆς ἀπέλπιδης μοναξιᾶς καί ἀπελπισίας, ἀνεβάζοντας τά ποσοστά τῆς παιδικῆς κατάθλιψης στό τραγικό ποσοστό τοῦ 8% τοῦ παιδικοῦ πληθυσμοῦ.
Ἡ στείρα ἐπισήμανση τοῦ εὔρους καί βάθους τοῦ σύγχρονου αὐτοῦ προβλήματος χωρίς τή δυναμική μιᾶς νέας θεώρησης καί τήν προσφορά μιᾶς ἄλλης προοπτικῆς, θά ἀποτελοῦσε ἕνα ἀκόμη σφράγισμα τοῦ σύγχρονου ἀδιεξόδου.
Ἡ ποιότητα τῆς σχέσης τῶν γονέων μέ τά παιδιά τους ἀπό τά πρῶτα βρεφικά χρόνια θά βάλει τά θεμέλια γιά τήν πρόληψη ἀπό τή βίωση τῆς μελλοντικῆς μοναξιᾶς τῶν παιδιῶν καί τῶν ἐφήβων. Ἡ ἁπλή καθημερινή κίνηση τῶν γονιῶν νά ἀπεγκλωβιστοῦν ἀπό τή δίνη τῆς πολυπράγμονος ἐπαγγελματικῆς τους δραστηριότητας, νά σηκωθοῦν ἀπό τόν καναπέ τῆς ἀδιαφορίας γιά τό παιδί πού μέσα στό δικό τους σπίτι πλοηγεῖ μόνο του στόν κόσμο τοῦ διαδικτύου καὶ τῆς τηλεό-ρασης, προσφέροντάς του πρότυπα ἀγάπης καί δημιουργικότητας, θά θεμελιώσει τή νέα προοπτική γιά τό μέλλον.
Θωρακισμένος ὁ νέος μέ τή συναισθηματική πληρότητα πού τοῦ παρέχει ἡ ὑγιής οἰκογενειακή συμβολή, ψάχνει νά βρεῖ τό πεδίο πού θά ὑψώσει τή σημαία τοῦ δυναμισμοῦ του καί θά ξεδιπλώσει τά φτερά τῆς νεανικῆς του ὁρμῆς. Ἡ κοινωνική δραστηριότητα καί ἐνασχόληση καί οἱ ἀνθρωπιστικές ἐπιδιώξεις ἀποτε-λοῦν ἀνθρώπινες προσπάθειες πού ἁπλῶς δημιουργοῦν ὀμορφότερες συνθῆ-κες ἐπιβίωσης μέσα στήν παγερή ἀτμόσφαιρα τῆς φυλακῆς αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Ἐμπλουτισμένη ὅμως ἡ νεανική δραστηριότητα μέσα στό χῶρο τῆς κοινωνίας τῆς Ἐκκλησίας μέ τό ὅραμα τῆς ἄλλης βιοτῆς τῶν ἀγωνιστῶν τῆς χριστιανικῆς πίστης καί τή ζωντάνια τῆς ἱεραποστολικῆς ὁρμῆς, δίνει τή δυνατότητα στό νέο νά βγεῖ ἀπό τόν ἑαυτό του καί νά σπάσει τά δεσμά τῆς φυλακῆς τοῦ σύγχρονου μοναχικοῦ κόσμου.
Ὅσοι ἔχουν τό ὀδυνηρό προνόμιο νά ζοῦν ἀπό κοντά τά παιδιά καί τούς νέους πού βιώνουν τή μοναξιά τοῦ πόνου τῆς ἀσθένειας, εὔκολα διαπιστώνουν ὅτι ἐκεῖνοι βρίσκονται αὐτόματα ἀπελευθερωμένοι ἀπό ὅσα δεσμεύουν τό σύγχρο-νο νέο στή μοναξιά τοῦ κόσμου τῆς ἀφθονίας καί τῆς καλοπέρασης. Τό βύθισμα στόν κόσμο τῆς ἐξωτερικῆς αὐτῆς δυσκολίας βοηθᾶ τό νέο νά ἀτενίσει μέ διαφορετικό βλέμμα τήν προοπτική τοῦ μέλλοντος. Ψάχνει νά βρεῖ τό στήριγμα πού θά μένει σταθερό στίς ἐξωτερικά διαφορετικές προϋποθέσεις του. Μπορεῖ εὔκολα νά συναντήσει τόν Μοναδικό στήν ἀνθρώπινη ἱστορία πού βίωσε στό ἔπακρο τή μοναξιά καί τήν πλήρη ἐγκατάλειψη ἐπάνω στό Σταυρό, τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Σ’ Αὐτόν μπορεῖ νά συναντήσει τόν ἀληθινό συμπαραστάτη πού ἔχει τή δυνατότητα νά κατανοήσει τό βάθος τῆς δικῆς του μοναξιᾶς.
Ἡ προσφορά τῆς ἀγάπης ἀπό τό περιβάλλον ὅπου τό παιδί καί ὁ νέος θά ἀναπτυχθοῦν καί θά ζήσουν, ἡ ἐμφύσηση τοῦ ὁράματος μιᾶς δημιουργικῆς ζω-
ῆς ἐμπνευσμένης ἀπό τήν προοπτική τῆς αἰωνιότητας καί ἡ ἀναζήτηση καί προσφορά τοῦ προτύπου Θυσίας καί Ἀγάπης πού μπορεῖ νά ἀντέξει καί στίς δυσκολότερες συνθῆκες, ἀποτελοῦν τά ἐχέγγυα μιᾶς φωτεινῆς προοπτικῆς καὶ δια-φορετικῆς θεώρησης τοῦ μέλλοντος ἀπό τόν εὐάλωτο στή νοσηρή μοναχικότητα σύγχρονο νέο.
Ἡ στείρα ἐπισήμανση τοῦ εὔρους καί βάθους τοῦ σύγχρονου αὐτοῦ προβλήματος χωρίς τή δυναμική μιᾶς νέας θεώρησης καί τήν προσφορά μιᾶς ἄλλης προοπτικῆς, θά ἀποτελοῦσε ἕνα ἀκόμη σφράγισμα τοῦ σύγχρονου ἀδιεξόδου.
Ἡ ποιότητα τῆς σχέσης τῶν γονέων μέ τά παιδιά τους ἀπό τά πρῶτα βρεφικά χρόνια θά βάλει τά θεμέλια γιά τήν πρόληψη ἀπό τή βίωση τῆς μελλοντικῆς μοναξιᾶς τῶν παιδιῶν καί τῶν ἐφήβων. Ἡ ἁπλή καθημερινή κίνηση τῶν γονιῶν νά ἀπεγκλωβιστοῦν ἀπό τή δίνη τῆς πολυπράγμονος ἐπαγγελματικῆς τους δραστηριότητας, νά σηκωθοῦν ἀπό τόν καναπέ τῆς ἀδιαφορίας γιά τό παιδί πού μέσα στό δικό τους σπίτι πλοηγεῖ μόνο του στόν κόσμο τοῦ διαδικτύου καὶ τῆς τηλεό-ρασης, προσφέροντάς του πρότυπα ἀγάπης καί δημιουργικότητας, θά θεμελιώσει τή νέα προοπτική γιά τό μέλλον.
Θωρακισμένος ὁ νέος μέ τή συναισθηματική πληρότητα πού τοῦ παρέχει ἡ ὑγιής οἰκογενειακή συμβολή, ψάχνει νά βρεῖ τό πεδίο πού θά ὑψώσει τή σημαία τοῦ δυναμισμοῦ του καί θά ξεδιπλώσει τά φτερά τῆς νεανικῆς του ὁρμῆς. Ἡ κοινωνική δραστηριότητα καί ἐνασχόληση καί οἱ ἀνθρωπιστικές ἐπιδιώξεις ἀποτε-λοῦν ἀνθρώπινες προσπάθειες πού ἁπλῶς δημιουργοῦν ὀμορφότερες συνθῆ-κες ἐπιβίωσης μέσα στήν παγερή ἀτμόσφαιρα τῆς φυλακῆς αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Ἐμπλουτισμένη ὅμως ἡ νεανική δραστηριότητα μέσα στό χῶρο τῆς κοινωνίας τῆς Ἐκκλησίας μέ τό ὅραμα τῆς ἄλλης βιοτῆς τῶν ἀγωνιστῶν τῆς χριστιανικῆς πίστης καί τή ζωντάνια τῆς ἱεραποστολικῆς ὁρμῆς, δίνει τή δυνατότητα στό νέο νά βγεῖ ἀπό τόν ἑαυτό του καί νά σπάσει τά δεσμά τῆς φυλακῆς τοῦ σύγχρονου μοναχικοῦ κόσμου.
Ὅσοι ἔχουν τό ὀδυνηρό προνόμιο νά ζοῦν ἀπό κοντά τά παιδιά καί τούς νέους πού βιώνουν τή μοναξιά τοῦ πόνου τῆς ἀσθένειας, εὔκολα διαπιστώνουν ὅτι ἐκεῖνοι βρίσκονται αὐτόματα ἀπελευθερωμένοι ἀπό ὅσα δεσμεύουν τό σύγχρο-νο νέο στή μοναξιά τοῦ κόσμου τῆς ἀφθονίας καί τῆς καλοπέρασης. Τό βύθισμα στόν κόσμο τῆς ἐξωτερικῆς αὐτῆς δυσκολίας βοηθᾶ τό νέο νά ἀτενίσει μέ διαφορετικό βλέμμα τήν προοπτική τοῦ μέλλοντος. Ψάχνει νά βρεῖ τό στήριγμα πού θά μένει σταθερό στίς ἐξωτερικά διαφορετικές προϋποθέσεις του. Μπορεῖ εὔκολα νά συναντήσει τόν Μοναδικό στήν ἀνθρώπινη ἱστορία πού βίωσε στό ἔπακρο τή μοναξιά καί τήν πλήρη ἐγκατάλειψη ἐπάνω στό Σταυρό, τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Σ’ Αὐτόν μπορεῖ νά συναντήσει τόν ἀληθινό συμπαραστάτη πού ἔχει τή δυνατότητα νά κατανοήσει τό βάθος τῆς δικῆς του μοναξιᾶς.
Ἡ προσφορά τῆς ἀγάπης ἀπό τό περιβάλλον ὅπου τό παιδί καί ὁ νέος θά ἀναπτυχθοῦν καί θά ζήσουν, ἡ ἐμφύσηση τοῦ ὁράματος μιᾶς δημιουργικῆς ζω-
ῆς ἐμπνευσμένης ἀπό τήν προοπτική τῆς αἰωνιότητας καί ἡ ἀναζήτηση καί προσφορά τοῦ προτύπου Θυσίας καί Ἀγάπης πού μπορεῖ νά ἀντέξει καί στίς δυσκολότερες συνθῆκες, ἀποτελοῦν τά ἐχέγγυα μιᾶς φωτεινῆς προοπτικῆς καὶ δια-φορετικῆς θεώρησης τοῦ μέλλοντος ἀπό τόν εὐάλωτο στή νοσηρή μοναχικότητα σύγχρονο νέο.
Φώτιος Β. Κυρβασίλης
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Ὁ Φώτιος Κυρβασίλης τοῦ Βασιλείου γεννήθηκε στή Θεσσαλονίκη, σπούδασε Ἰατρική στό Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο τῆς Θεσσαλονίκης καί ἔλαβε τήν εἰδικότητα τοῦ Παιδιάτρου τό 1998. Ἐξειδικεύτηκε στήν Παιδιατρική Πνευμολογία στή Μ. Βρετανία. Ὁρκίστηκε διδάκτορας τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς του ΑΠΘ τό 2001 καί διορίστηκε τό ἴδιο ἔτος ὡς Ἐπιμελητής τῆς Παιδοπνευμονολογικῆς Μονάδας της Γ΄ Παιδιατρικῆς Κλινικῆς τοῦ ΑΠΘ, στό Ἱπποκράτειο Νοσοκομεῖο Θεσσαλονίκης. Ἀπό τό 2006 ἐργάζεται στό ἴδιο τμῆμα μέ τήν ἰδιότητα τοῦ Λέκτορα Παιδιατρικῆς Πνευμονολογίας τοῦ ΑΠΘ. Εἶναι πατέρας τριῶν παιδιῶν.
18 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου